Resensie: Liefdestango deur Dirna Ackermann

Van die agterblad:

“Jy bly weg van daardie man.” Dis al wat Dané uit haar ma kry oor die man wat terug is op Kransbaai nadat hy agtien jaar gelede net padgegee het. Hoekom Dané se verbintenis met hom nie haar ma se goedkeuring wegdra nie, kan haar ma nie sê nie—of sy wil nie.

En in so ’n klein gemeenskappie is dit in ieder geval nie moontlik vir twee mense wat eens op ’n tyd so naby aan mekaar was om mekaar te vermy nie. Veral nie terwyl Dané en hy nog soveel vuur vir mekaar in hulle harte dra nie.

Maar toe die waarheid uiteindelik uitkom, wens Dané sy het liewer nooit geweet nie.

My resensie:

Ek het hierdie verhaal werklik geniet. Dis een van die min Romanzas waar die hoofkarakter ’n ouer vrou is en miskien is dit waarom dit vir my lekkerder as gewoonlik gelees het. Dané is nie meer ’n uilskuiken nie, maar steeds leef sy haar lewe volgens haar ouers se reëls ten koste van haar eie behoeftes en begeertes.

Hierdie is so sprekend van die tye waarin ons leef. Min van ons kan onomwonde verklaar dat ons leef soos ons gedroom het ons sou. Die lewe maak draaie met mens en sonder dat jy dit besef suig jou eie behoeftes naderhand aan die agterspeen. En net toe Dané besluit om haarself te laat geld, begin die poppe behoorlik dans.

Die skryfster slaag uitstekend daarin om haar lesers vinnig gevange te neem en mee te sleur in die verloop van Dané se lewe. Wanneer die alledaagse lewe vervaag en jy verlore raak in die storie tussen die buiteblaaie, spreek dit van goeie fiksie. Dis ’n boek wat ek nie kon neersit nie ten spyte van ’n berg werk wat gewag het en daarom verdien dit volpunte.

Georganiseerde Chaos

“Hoe organiseer jy jou lewe?” vra iemand nou die dag vir my.

“Organiseer?” sê ek oorbluf.

“Ja, man, hoe kry jy dit reg om by alles uit te kom?”

En daar staan ek met ’n mond vol tande. Die eerlike antwoord is dat ek nie ’n benul het van organiseer nie, maar ek kan dit mos nou nie so stel nie. Dis ’n ernstige vraag en ek wil aan de giggel gaan, want in my lewe heers daar altyd ’n mate van georganiseerde chaos.

Eerstens bly ek op ’n plasie (bietjie groter as ’n plot en baie kleiner as ’n plaas) waar ons spekuleer met kleinvee en groente verbou. Ons het nie permanente werkers nie so daar is altyd baie om te doen. Ek is mal oor die winter wanneer die verbouing van die groente bietjie afneem weens die koue op die hoëveld. Dan kry ek normaalweg tyd om voor die rekenaar te spandeer en my vingers oefening te gee. Vanaf September berei ons lande voor vir tamaties, kool, spinasie en aartappels en is die dag nooit jou eie nie.

Tweedens woon my skoonouers by ons en dit op sigself moet ’n duidelike aanduiding wees van die hoeveelheid chaos daar daagliks is om te organiseer. Hierdie jaar het siekte ons genoop om die eerste ses maande van die jaar ons dae te probeer beplan na aanleiding van die dokters se diagnoses en die behandeling wat ontvang moes word.

Derdens probeer ek stories vertel. Ek het nie minder as vyf halfvoltooide manuskripte wat iewers in ’n donker hoekie van my rekenaar sluimer tot ek die dag die tyd het om dit af te stof en klaar te skryf. Soms skryf ek aan twee boeke gelyk, wat op sigself soms katastrofiese gevolge het.

Hoe kom ek deur die dag? Deur te prioritiseer. Die belangrikste vraag wat ek vra is of dit kan wag tot later. As die antwoord nee is, is dit wat eerste gedoen word. As die antwoord ja is, vra ek net of daar ernstige gevolge gaan wees as ek dit uitstel en as die antwoord ja is, word dit na die eerste doen lysie geskuif.

Die ander lessie is om altyd notas te maak. Ek het ’n goeie geheue maar wanneer die wêreld om my verander in ’n Smartieboksie en ek voel soos ’n verkleurmannetjie, is my breinkrag soos halfgaar roereier. ’n Onmisbare notaboekie is my foon se Notes funksie. Van kruideniersware wat aangevul moet word tot belangrike take wat ek moet afhandel word daarop aangeteken. Die dae van alles sommerso onthou is verby—daarvoor is die pas van ons daaglikse lewe te vinnig en die gevolge as jy ’n belangrike afspraak vergeet, te ernstig.

Dus die kort antwoord op haar vraag: Kry jou prioriteite reg en maak notas.

Hoe voorkom jy chaos in jou dag?

Feminisme en Liefdesverhale: Kan die Twee Versoen?

Vandag het ek 'n oulike artikel raakgeloop oor die feministiese siening wat daar soms steeds oor liefdesverhale heers. Die artikel op die Romanzalesers-blog bevat lekker stof tot nadenke vir diegene wat ten spyte van wat die statistieke al bewys het, steeds neerkyk op skrywers van liefdesverhale.

Romanza en skeptiese feministe | Romanzalesersblog.

’n Genre wat fokus op die liefdesverhouding  tussen ’n  man en ’n vrou laat gereeld wenkbroue  lig, nie net by meeste mans nie, maar ook by vroue wat selferkende  feministe is.

Volgens die patriargale sisteem is ’n vrou  eers ’n volwaardige persoon nadat sy die titel van mevrou bygekry het. Indien sommige vroue dus romantiese  fiksie  wil vermy is dit te verstane.

Maar ons bevind ons nou in die 21ste eeu waar feminisme nie meer ’n vloekwoord is nie en feministe  ook nie meer hulle bra’s verbrand en hulle beenhare laat groei nie. Kaalvoet en pregnant is  by die deur uit saam met die siening dat ’n butch-voorkoms jou onafhanklikheid beklemtoon.

Janice Radway, ’n kenner op die gebied van romantiese fiksie,  se navorsing bewys dat feminisme eintlik ’n subversiewe  genre is omdat die skrywer  (en die leser)  mans skep soos vroue hulle wíl hê en nie soos hulle werklik is nie.

En nee, die lesers is nie almal treurige oujongnooiens wat alle hoop op liefde begrawe het en nou maar ’n genadige einde met nege katte inwag nie. Dié genre se heldinne is  sterk vroue: besigheidsvroue, onderwysers, joernaliste, prokureurs – noem maar op. En so is die lesers, want die heldin is die leser se alterego.

Die romansegenre is onlosmaaklik verbind  aan die evolusie van die vrouebeweging. Vroue is weer  vroue sonder om hulle identiteit prys te gee en te probeer om soos mans te dink en te doen. Die moderne vrou voel sy is geregtig op haar eie tyd met ontvlugting soos romantiese fiksie wat haar emosioneel versorg. Want hoewel die kontemporêre vrou in teorie meer voordele het as haar susters van lank gelede, is sy steeds hoofsaaklik verantwoordelik vir die hele gesin se emosionele versorging terwyl sy op haar eie reserwes aangewese is vir haar eie versorging.

Geen moderne vrou kan identifiseer met ’n sorry-Suzie wat te dankbaar sal wees om haar man se skoensole te soen nie. Dus is die heldin sterk, onafhanklik, trots en hoewel sy  nie, in die woorde van Romanzaskrywer Madelie Human, “haar bra hoef te verbrand om op haar regte te staan nie” – kry sy haar spreekbeurt.

Die held daarteen is haar gelyke. Hy vul haar aan en aanvaar haar ware self, sonder om ’n vloerlap te wees waar sy haar stiletto’s kan afvee. Hulle is lief vir mekaar en waarom kan die liefde en  feminisme nie hand-aan-hand loop nie?

Die feministe vergeet gerieflikheidshalwe dat romantiese fiksie ’n genre is wat deur vroulike skrywers oorheers word. Of dat dit vroue toegelaat het om hul eie geld te verdien in ’n era voor vroue die arbeidsmark kon betree.

Vurige heldinne  lewer beslis ’n bydra tot die  opheffing van vroue. Of dit so direk is soos die heldinne van die Davelvroue-reeks of meer indirek deur rolmodelle te wees.

Die Amerikaanse skrywer, Suzanne Brockmann, sê oor haar heldinne: “Ek dink die boodskap wat ek deur my boeke stuur is dat vroue sterk kan wees. En dat vroue sterk moet wees. En dat die liefde  nie gaan oor die verlies van jouself nie, maar eerder om saam met jou geliefde te werk. Dit gaan nie oor ‘Eendag sal my prins kom en my volledig maak nie’ eerder ‘Eendag gaan ek iemand ontmoet, en ons sal langs mekaar werk om saam ’n toekoms te bou.”

En dis die kern van die romanse:  Vroue word op ’n subtiele wyse bemagtig.

***

Vir meer inligting en lekker gesels en proestukkies uit Romanzaskrywers se penne, besoek gerus die Romanzelesersblog  op http://romanzalesers.wordpress.com/

'n Vrou is Niemand se Speelding

[caption id="" align="aligncenter" width="600"] Image Courtesy of Valdemaras http://valdemaras.deviantart.com/art/White-Rose-79624850[/caption]

Mishandeling van vroue neem soveel vorme aan dat mens soms wonder hoe ’n vrou in vandag se lewe oorleef. Wat my die meeste hinder is dat die fisiese geweld baie meer blootstelling kry in die media —wat goed is—maar die emosionele teistering, verkleinering, mishandeling en aftakeling word selde, indien ooit, belig. In die tyd wat ek as Kommissaris van die Kinderhof gedien het, het ek die impak van hierdie emosionele mishandeling op families eerstehands gesien. Moenie my verkeerd verstaan nie, ek het nie ’n graad in sielkunde of berading nie en die opinies wat ek hier vorm is geheel en al my eie en gebaseer op dit wat ek self gesien het gedurende my tyd as landdros.

Miskien gooi ek nou die jakkals in die hoenderhok en ontketen ek ’n hele herrie (gelukkig lees min mense my gerammel) maar ek was altyd van die opinie dat die fondasie van alle verhoudings wedersydse respek vir mekaar moet wees. Indien kinders van babatyd af geleer word om mekaar en ander persone se eiendom te respekteer, kan baie van ons sosiale probleme opgelos word. Dis ’n oorvereenvoudiging, maar tog kring dit wyd uit. Leer kinders dat alle mense, ongeag wie of wat die persoon is, respek verdien en moenie persoonlike vooroordele oordra aan die kinders nie. As kinders die basiese beginsels van respek geleer word, sal daar heelwat minder volwassenes wees wat met haat in hulle harte rondloop. Laat die kind self besluit wie verdien die meeste respek en wie nie. (My beskeie mening.)

Mans wat vrouens mishandel, hetsy fisies of emosioneel, het volgens my ’n algehele gebrek aan respek vir die menswees en vrouwees van die persoon wat hulle teiken. Hoe kan jy iemand respekteer as jy voel daardie persoon is jou besitting om mee te maak wat jy wil? Ongelukkig word hierdie gedagte prosesse dikwels aan die kinders oorgedra as aanvaarbare gedragspatrone en die hele siek siklus herhaal hom keer op keer.

In my laaste boek, Speelgoed, is die hoofkarakter ’n vrou wat besluit het dat sy nooit weer iemand se speelding sal wees nie. Na ’n huwelik gevul met geweld en emosionele aftakeling, het sy mans afgesweer. Ek het met opset probeer om die tema lig te hou en net na die impak van hierdie mishandeling op haar eie ervaring van vrouwees te ontbloot. In teenstelling met wat meeste mans dink, het vroue ook lyflike behoeftes wat net so lank geïgnoreer kan word. Wat die vrou daaromtrent doen, kan soms katastrofiese gevolge hê.

Hier is ’n uittreksel uit die boek:

Later kyk Annelie die verdwynende liggies van die motors agterna voordat sy omdraai en terugstap in die huis. Sy sal vir Wynand moet waarsku oor Barend. Hoe sy dit gaan doen sonder dat haar neef kapmesse begin rondgooi weet sy nie, maar dis beter dat hy voorbereid is op die moontlikheid dat Barend hier kan opdaag. Sy wil nie nog ’n moord verduidelik nie. Hierdie keer sal die speurder werklik nie glo sy het niks daarmee te doen as haar neef haar eksman vermoor nie. Hy sal die samelewing ’n guns bewys, maar sy is seker die regstelsel sal dit nie as versagtende omstandighede aanvaar nie.

In die kombuis is Wynand nog besig met die laaste voorbereidings vir die volgende dag se spyskaart. Annelie wip op ’n blinkskoon toonbank en wag vir die onafwendbare skrobbering wat altyd volg.

“Nig, jy beter ’n bleddie goeie rede hê om op my skoon kaste te klim.” Hy gluur haar ’n oomblik aan voordat hy die vadoek oor sy skouer slinger en met sy heup teen die kas by haar staan.

“Hoekom lyk jy asof die honde jou kos afgeneem het?”

Sy trek haar skouers op. “Ek het gedink ek is vir altyd van hom ontslae.”

Wynand frons. “Van wie?” Hy trek sy asem skerp in. “Het hulle Barend vrygelaat?”

“Nee, hy het ontsnap.”

“O hel.”

Wynand kreun as hy sy groot lyf op die kas langs haar ophys. Die kas kraak in protes. Gaan die granietblaaie werklik sterk genoeg wees om sy meer as honderd kilogram te dra? Miskien as sy doodstil sit.

“Dink jy hy sal …”

“Hierheen kom?” Sy haal haar skouers op. “Ek weet nie, maar dit is ’n moontlikheid. Hy het my pa vermoor vir sy geld wat hy toe nooit gekry het nie.”

“En nou gaan hy dink dit kom hom toe sodat hy vir hom ’n lekker lewe in een of ander obskure land kan gaan uitwerk.”

“Miskien. Maar miskien sal hy hom net uit die voete maak. Hy is nie onnosel nie. Die polisie sal hom heel eerste hier kom soek.”

Wynand snork. “Dan is hulle ook idiote. Jy het so lank voor die besigheid niks met hom te doen gehad nie ek weet nie hoe hulle ooit sal kan dink jy is betrokke nie.”

“Ek het gister weer die speurder wat die saak destyds ondersoek het, in die stad raakgeloop. Nou wonder ek of dit toeval was.”

Wynand frons. “Waar het jy hom raakgeloop? Hy werk mos nie in Pretoria nie.”

Annelie kan die blos wat oor haar wange sprei nie keer nie. “Jy wil nie weet nie.”

Een kyk na haar rooi gesig en Wynand vryf sy hande teenmekaar en grinnik. “Uit daarmee. Waar was jy toe jy veronderstel was om voorraad op te laai?”

“Maak nie saak nie,” brom sy en mik om van die kas af te spring. Hy hou haar egter maklik met die een hand terug.

“O nee ou Nig. So maklik kom jy nie weg nie.”

Annelie sug. Kon sy nie maar haar groot mond toe gehou het nie? Nou sal hy aanhou totdat hy dit uit haar het en dan die alewige geterg.

“By ’n sekswinkel in East Lynn.”

Vir die eerste keer sedert sy Wynand ken is hy stil. Sy loer in sy rigting. Sy mond gaan oop en hy haal diep asem en dan maak hy weer sy mond toe. Sy oë soek deur die kombuis, maar kom nie tot rus nie. Dan kyk hy haar weer aan en skud sy kop.

“Sjame.”

“Ag, gaan bars man. Dit was vir die damesgroep en ek het op die ou einde niks gekoop nie.” Sy gaan hom beslis nie vertel waarom sy niks gekoop het nie.

“Nig, as ek my droomvrou in ’n sekswinkel raakloop sou ek ook maar maak of ek by verkeerde plek ingestap het.”

Sy klim van die kas af en swaai haar vinger beskuldigend onder sy neus. “Mens kan jou ook niks vertel nie. Ek gaan slaap, so moenie te veel raas nie.”

Sy lag dawer deur die kombuis. “’n Sekswinkel. Wie sou kon raai my nig raak so desperaat?”

Hy lag steeds wanneer Annelie die deur agter haar toetrek en in die gang afstap. Al kan hulle mekaar se siele versondig, was Wynand haar redding. As hy en sy vrou, Grace nie ingestem het om hier by haar te kom werk nie, was die gasteplaas nie moontlik nie.

Die woonsteldeur klik sag agter haar toe en sy sak op die bed neer. Soos ’n outomaat trek sy die rekkie uit haar vlegsel en kam haar hare uit. Hugo en Barend hoort nie in haar lewe nie. Hoe minder sy van hulle sien, hoe beter. Hulle verteenwoordig ’n see van pyn waarin sy byna verdrink het. Nie weer nie. Sy sal geen man weer toelaat om haar menswees van haar te stroop nie. As sy Hugo uit haar gedagtes verban, verbreek sy die mag wat hy oor haar het en sal haar gekneusde vrouwees haar geheim bly. 

 Speelgoed is beskikbaar by Amazon, Kobo, Kalahari en verskeie ander aanlyk boekwinkels.